Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη
Μετά από τη πολύμηνη έρευνα μου για την συγγραφή του δικού μου μυθιστορήματος «Στο κόκκινο του ουρανού» , που αναφέρεται στα μαύρα χρόνια που έζησαν οι Βορειοηπειρώτες από τον Εμβέρ Χότζα, τα περισσότερα ιστορικά γεγονότα μου ήταν γνωστά. Γι αυτό έδωσα το βάρος στα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα που μου πρόσφερε ο συγγραφέας. Η ιστορία της οικογένειας του Οδυσσέα Ντάικου με καθήλωσε. Δραπετεύοντας από την Αλβανία ο πρωταγωνιστής Οδυσσέας Ντάικος, πολύ κινηματογραφική η δραπέτευση του, κατάφερε και έφτασε στην Νέα Υόρκη όπου μεγαλούργησε. Όμως ο νους του έμεινε πίσω στην Πολύτσιανη, στην οικογένεια του, ζώντας με τις τύψεις και τις ενοχές του για σαράντα περίπου χρόνια. Ακούγοντας το κλαρίνο του Πετρολούκα Χαλκιά, μεγαλώνοντας τα παιδιά του με τα ακούσματα και τις μνήμες του χωριού του, περίμενε την ώρα και τη στιγμή που θα επιστρέψει στην οικογένεια του Να δει τους γονείς του, τα αδέλφια του και τα αγαπημένα του πρόσωπα. Με ένα παράπονο έζησε τόσα χρόνια.
Γιατί η Ελλάδα να κρατά αποστάσεις από το δράμα των Βορειοηπειρωτών; Πόσο δύσκολο ήταν το πέρασμα αντίκρυ και πότε γι αυτό το κομμάτι του Ελληνισμού θα τελειώσουν τα βάσανα; Απομονωμένη η Αλβανία για 40 χρόνια από τον έξω κόσμο, μεγαλώνοντας με τον φόβο, τον τρόμο και τις ψεύτικες σκευωρίες, στέλνοντας στον θάνατο πολλούς Βορειοηπειρώτες κατάφερε να επιζήσει. Φυσικά χωρίς τη βοήθεια μερικών Βορειοηπειρωτών που θελημένα ή αθέλητα έγιναν γενίτσαροι και βοήθησαν το έργο του, δεν θα κυβερνούσε τόσα πολλά χρόνια. Άλλωστε γνωρίζουμε όλοι πώς τα κάστρα γκρεμίζονται από μέσα. Ο συγγραφέας μας γνωρίζει την οικογένεια του Οδυσσέα, τις φυλακές, τα ορυχεία του Σπατς, τη πείνα, τη Σιγκούριμι, τις άθλιες συνθήκες επιβίωσης. Όμως εγώ ταξίδεψα περισσότερο στο μετά της παντοδυναμίας του Χότζα. Όπου τα ψυχικά τραύματα κλόνισαν τα αδέλφια του, την φριχτή κατάσταση της χώρας που δεν μπορούσε να σταθεί στα πόδια της και πολλές άλλες ιστορίες από το στόμα του Ανέστη, της Γόνης, της Μαργαρίτας, του Γιώτη, της Όλγας που δεν ήθελα να αφήσω το βιβλίο από τα χέρια μου. .
Γνωρίζω ότι ο συγγραφέας κατάγεται από την Βόρειο Ήπειρο κι αυτός μάλλον είναι ο λόγος που το βιβλίο είναι γεμάτο συναίσθημα. Είναι εύκολο για ένα συγγραφέα που άκουσε αυτές τις ιστορίες από γονείς, συγγενείς συμπατριώτες να συγκρατήσει την οργή του και να τα παρουσιάσει αντικειμενικά ως παρατηρητής; Όχι, δεν είναι εύκολο όταν μάλιστα μεγαλώνει ανάμεσα τους. Γίνεται ένα με τον πόνο, τις ωμότητες, τη φρίκη. Ίσως γι αυτό κατάφερε να μας τα μεταφέρει όλα αυτά. Μια πίκρα απλώθηκε σε όλες τις σελίδες του βιβλίου για την μάνα Ελλάδα : «Εμείς την έχουμε μάνα αλλά εκείνη μας φέρθηκε σαν μητριά» Δεν μπορεί ο αναγνώστης να μην συγκινηθεί, να μην θυμώσει, να μη χαρεί και να μη λυπηθεί με όλα αυτά που συνέβησαν στην οικογένεια. Ήταν ένα λυτρωτικό βιβλίο για τον συγγραφέα; Ένα βιβλίο-αφιέρωμα στην μνήμη των τόσων αδικοχαμένων; Η Βόρειος Ήπειρος ήταν ένα κομμάτι ξεχασμένο από την Ελληνική ιστορία, από την μνήμη. Η λήθη βοηθά να επαναληφθούν τα λάθη ένθεν και εκείθεν.
«Βλέπεις η ελευθερία είναι μια ιδέα, που μόνο όταν τη στερείσαι καταλαβαίνεις την αξία της αδελφέ μου. Όταν μπορείς να κάνεις τα πάντα χωρίς να σε εμποδίζει κανείς, τη θεωρείς αυτονόητη κατάκτηση. Σελ. 116
Και η Ελλάδα; Πού ήταν η μητέρα πατρίδα , η Ελλάδα όπου δεκαετίες ολόκληρες συντελούνταν αυτό το έγκλημα , η εξόντωση των δικών της παιδιών; Σελ 172
Η πιθανότητα ενός ονείρου να γίνει πραγματικότητα είναι αυτό που κάνει τη ζωή άκρως ενδιαφέρουσα»
Καλοτάξιδο να είναι κύριε Δεύτο το νέο σας μυθιστόρημα με την ευχή, η ιστορία της Βορείου Ηπείρου να μην περάσει στην λήθη!