Ιφιγένεια Τέκου - Η μοίρα της Πηνελόπης

pinelopi

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Το νέο μυθιστόρημα της Ιφιγένειας Τέκου διαδραματίζεται την περίοδο 1906-1938. Δύσκολα χρόνια όπου η Ελλάδα, η Ευρώπη ζει στο ρυθμό των πολέμων, των προκαταλήψεων, των δεισιδαιμονιών. Πρωταγωνίστρια είναι η Γαλάτεια και γύρω της αναπνέουν η γιαγιά της, η Ευρύκλεια που την αποκαλούν μάγισσα, ο Οδυσσέας και ο Άγγελος. Και πολλοί δευτεραγωνιστές που κινούνται γύρω τους ως δορυφόροι.

Στο χωριό οι συγχωριανοί της την αποκαλούσαν «η εγγονή της μάγισσας», ο παπάς τη βάπτισε Γαλάτεια και οι Μοίρες είχαν άλλο όνομα ορισμένο για αυτήν. Πηνελόπη. Ο τόπος που έζησε ήταν η Ιθάκη. Και ο Οδυσσέας ήταν αυτός που της καθόρισαν οι μοίρες να αγαπήσει. Η συγγραφέας έπλεξε αριστοτεχνικά τον μύθο με τους ήρωες της. Τον μύθο που στη ζωή της έγινε πραγματικότητα. Πολλοί την πόθησαν μα… ως Πηνελόπη ήταν γραφτό να ζήσει στο πλευρό του αγαπημένου της Οδυσσέα μετά από πολλές περιπλανήσεις και των δυο τους στα πέρατα του κόσμου. Οι Μοίρες προέγραψαν το μέλλον της για να βρει την απόλυτη ευτυχία στην αγκαλιά του. Αλλιώς έλεγαν πώς η κατάρα θα έπεφτε πάνω της.

Είναι το όγδοο βιβλίο της. Έχω διαβάσει τα περισσότερα βιβλία της και διαπιστώνω ότι εξελίσσεται συνεχώς. Η γραφή της γνωστή, γλαφυρή, ταξιδιάρα και στρωτή. Θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει αυτό το βιβλίο, στις πρώτες σελίδες τουλάχιστον, ανάλαφρο, ερωτικό μα όσο προχωρά στην ανάγνωση του θα διαπιστώσει και σ’ αυτό μια βαθιά ευαισθησία, προβληματισμό αλλά και τις ανησυχίες της σε θέματα αλληλεγγύης και μετανάστευσης. Δεν αλλάζουν τα προβλήματα αν δεν τα κοιτούμε τελικά κατάματα.  

Διακρίνεται περισσότερο όταν φτάσει στο κεφάλαιο που αποφασίζει να ταξιδέψει στην Αμερική, μετά από την επιθυμία της γιαγιάς της να παντρευτεί τον Άγγελο Μπιρμπίλη. Η εύρωστη οικονομική κατάσταση του Άγγελου επέτρεψε την Πηνελόπη να είναι γενναιόδωρη και να βοηθά τους φτωχούς και τους αρρώστους με αυταπάρνηση, όπως την είχε διδάξει η γιαγιά της. Τη βλέπει να συμπάσχει με τους μετανάστες, να θεραπεύει τους άρρωστους και να φροντίζει τα φτωχά παιδιά. Ο αγαπημένος της Οδυσσέας, την ίδια εποχή γνωρίζει τη φρίκη του πολέμου παλεύοντας καθημερινά με τη συνείδησή του. Η υπόθεση του έργου τρέχει παράλληλα με τα ιστορικά γεγονότα που συμβαίνουν στον κόσμο. Έτσι ο αναγνώστης πληροφορείται για την εποχή αλλά χωρίς να κουράζεται με ημερομηνίες και άλλα εγκυκλοπαιδικά στοιχεία. Αυτά τα γεγονότα όπως η υποδοχή των πρώτων μεταναστών στο νησί Έλις, οι απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης όσων καταφέρνουν και παίρνουν άδεια παραμονής στο Αμερικάνικο όνειρο, οι Βαλκανικοί πόλεμοι, , ο Εθνικός διχασμός, η αιχμαλωσία του Δ΄ Σώματος Στρατού στο Γκέρλιτς, όπου οι ανατροπές στην ζωή του Οδυσσέα έρχονται απανωτές, ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, το ξέσπασμα της ισπανικής γρίπης που αφήνει πολλά θύματα, σημαδεύουν τις ζωές τους και η ελπίδα για επιστροφή στο νησί όλο και απομακρύνεται.

Θα σας κερδίσει το βιβλίο, η αγωνία και η περιέργεια θα κορυφώνεται όσο τρέχουν οι σελίδες. Δεν θα αποκαλύψω τίποτε εκτός από κάποιες φράσεις που θέλω να τις μοιραστώ μαζί σας.  

«Κι όταν πεθάνουμε να μας θάψετε κοντά-κοντά για να μην τρέχουμε μέσα στη νύχτα να συναντηθούμε.»

«Δεν γίνεται πάντα να βρίσκεις εξηγήσεις για κάθε πράξη σου όπως δεν είναι πάντα εύκολο να συνειδητοποιείς έγκαιρα τι πραγματικά επιθυμείς. Θες από άγνοια θες από φόβο αφηνόμαστε στα κύματα της ζωής μέχρι να αποφασίσουμε να πιάσουμε το κουπί οδηγώντας τη βάρκα εκεί όπου θέλουμε»

«Ναι, οι αναρχικοί που παρακινούν τους εργάτες να κάνουν απεργίες. Κανένας τους δεν είναι πραγματικός Αμερικανός , να πονάει την πατρίδα του αλλά μετανάστες που θέλουν να δημιουργήσουν προβλήματα. ….Η νοσοκόμα Γκρέισι ανήκε σε εκείνη τη μερίδα των γηγενών που δεν επιθυμούσαν να βρωμίζουν τη χώρα τους οι ξένοι , από την άλλη όμως δεν είχαν κανένα πρόβλημα να τους εξοντώνουν στη δουλειά και να τους πληρώνουν ελάχιστα…¨»

«Το καλό που κάνουμε να ξέρεις επιστρέφει»

«Σάμπως ποιος έχει τη πολυτέλεια να απορρίπτει τις μικρές κλεμμένες δόσεις χαράς επειδή ελπίζει σε μια μεγάλη που το πιθανότερο είναι να μην έρθει ποτέ»

Καλοτάξιδο κι αυτό το βιβλίο σου Ιφιγένεια Τέκου!