Κριτική της Δήμητρας Παναρίτη

Πόσοι από μας κοιτάζοντας όχι μόνο το κόκκινο τ’ ουρανού αλλά και όλα τα χρώματα που τον πλαισιώνουν και μας μαγεύουν μπορούν να κάνουν όνειρα ελπίζοντας σε ένα καλύτερο αύριο;

Οι ήρωες του βιβλίου καταφέρνουν μέσα από τις αντίξοες συνθήκες να ορθοποδήσουν και να βρουν τη δύναμη μέσα από το κόκκινο τ’ ουρανού το χρώμα της ενέργειας, του πάθους, της φωτιάς και του αίματος εκτός από το να κινδυνεύσουν, να αντιμετωπίσουν τους φόβους τους και να τολμήσουν για την ανταμοιβή μιας ζωής που τους αξίζει. Ο Ηρακλής και η Ελευθερία γεννημένοι στα πέτρινα χωριά της Ηπείρου φυγαδεύονται από τη μητέρα του Ηρακλή που έχει κρυφό ρόλο στην αντίσταση- για την Ελλάδα προκειμένου να ξεφύγουν από την κόλαση και τα βασανιστήρια που τραβούν οι άνθρωποι καθημερινά και οι οποίοι αποτελούν την Ελληνική μειονότητα της Ηπείρου. Τον προειδοποιεί εξαρχής για τον ρατσισμό που θα συναντήσει και για τη σφραγίδα του Αλβανού που θα τους βάλουν παρά το γεγονός ότι είναι Έλληνες. Έλληνες που επειδή κάποιοι αποφάσισαν να χωρίσουν την Ήπειρο στα δύο και ξέμειναν από την άλλη πλευρά τους αποκήρυξαν και τους χαρακτήρισαν Αλβανούς. Όταν φτάνουν στην Τήνο ο Καπετάν Πέτρος τους αγκαλιάζει, τους συμπαραστέκεται και τους παραχωρεί ένα δικό του σπίτι για να μείνουν. Ο δάσκαλος του νησιού δεν δέχεται εύκολα τον γιο του ζευγαριού Αλέξανδρο ως ισότιμο με τ’ άλλα παιδιά με τη δικαιολογία ότι η προφορά είναι μειονέκτημα. Η κοινωνική ανισότητα και ο ρατσισμός δεν στέκεται εμπόδιο αφού το πείσμα και η περηφάνια του Ηρακλή καταφέρνει να αντισταθμίσει τις δυσκολίες και τα αρνητικά συναισθήματα. Στην πατρίδα του σπούδασε γεωπόνος και όταν βρέθηκε στην Ελλάδα χωρίς δουλειά, απέδειξε σε όλους ότι είναι ικανός και προκομμένος και ας τον φώναζαν Αλβανό. Δούλεψε στα λατομεία του νησιού, έμαθε την τέχνη της πέτρας και παντού έβαλε τη δική του πινελιά.

Η Σμαραγδένια Δαλέζιου η σύζυγος του Καπετάν Πέτρου και αρχόντισσα από οικογένεια με ιστορία και οικόσημα δεν επιτρέπει στην κόρη της Αντιγόνη να κάνει παρέα με τον Αλέξανδρο. Είναι μια γυναίκα δεσποτική που ο εγωισμός και η αλαζονεία της δεν την αφήνουν να γίνει ευτυχισμένη και μεταφέρει και στους άλλους την δυστυχία της ψυχής της. Ο γάμος για εκείνη είναι πάντρεμα οικογενειών και περιουσιών και εμποδίζει την κόρη της να παντρευτεί τον Αλέξανδρο. Αφού πρώτα τους εκβιάζει με την περιουσία στη συνέχεια αναγκάζει με τη συμπεριφορά της το ζευγάρι να ξενιτευτεί στην Αμερική και να αφήσει το νεογέννητο μωρό του σε εκείνη να αναλάβει την ανατροφή του. Ο Αλέξανδρος και η Αντιγόνη θέλουν να τα καταφέρουν, να μην την έχουν ανάγκη και ο μικρός Πέτρος μεγαλώνει με τα ψέματα της γιαγιάς του πως οι γονείς του τον παράτησαν. Η Σμαραγδένια θύμα και εκείνη των γονιών της που της κληροδότησαν ένα γιγάντιο «πρέπει» ζει μια ζωή άδεια, δίχως συναίσθημα χτισμένη πάνω στο φόβο για την αγάπη. Αδυνατεί να συγχωρέσει την κόρη της που επαναστατεί, που τολμάει να είναι διαφορετική από εκείνην και μόνο στο τέλος της ζωής της αναθεωρεί και μετανιώνει για τα λάθη της.

Γιατί άραγε ο άνθρωπος μόνο όταν φτάνει στο τέλος της ζωή του συνειδητοποιεί το κακό που έκανε πρωτίστως στον εαυτό του και έπειτα στους άλλους; Γιατί όσο είναι νέος αρνείται να δει τα λάθη του και βάζει παρωπίδες στην ψυχή του που διαρκώς αναζητά τη λύτρωση; Τι φοβάται, μήπως να ζήσει ή να αγαπήσει και ξεβολευτεί από τον μικρόκοσμο του εαυτού του; Άραγε ο γιος της Αντιγόνης και του Αλέξανδρου θα συγχωρέσει τους γονείς του; Θα καταφέρει να μην κάνει τα ίδια λάθη και να κλείσει επιτέλους τον φαύλο κύκλο της δυστυχίας που του κληροδότησαν οι προηγούμενες γενιές;

Πολλοί οι προβληματισμοί και τα ερωτήματα που θέτει η συγγραφέας. Είναι μια ιστορία καλογραμμένη, με ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία, γλαφυρές περιγραφές, συναίσθημα που ξεχειλίζει, αφήγηση που ρέει αβίαστα και που δεν θα αφήσεις από τα χέρια σου μέχρι να φτάσεις στο τέλος. «Στο κόκκινο τ’ ουρανού», ένα βιβλίο για την κοινωνική ανισότητα, τις λησμονημένες πατρίδες και τους μετανάστες αυτού του κόσμου αλλά και για όσους ζουν τη ζωή τους στο «κόκκινο» δίχως φόβο και με πάθος για ότι αγωνίζονται. Συγχαρητήρια στη συγγραφέα Μάγδα Παπαδημητρίου Σαμοθράκη. 

vivlio-life.gr