«Για ποια πατρίδα θα μιλάς τώρα
ένθερμε πατριώτη
αφού μια σπίθα γης
δεν κράτησες για τα παιδιά σου…»
Κυρίες και κύριοι, με αυτούς τους στίχους σας καλωσορίζω στην αποψινή λογοτεχνική εκδήλωση, στην οποία θα παρουσιάσουμε τη νέα ποιητική συλλογή της Μάγδας Παπαδημητρίου – Σαμοθράκη, με τίτλο «Αντανακλάσεις» η οποία είναι διανθισμένη με τις εικαστικές ριπές της φωτογραφικής μηχανής του Παναγιώτη Φτάρα.
Δύο τέχνες, δυο Αισθήσεις, με αναπόφευκτη αλληλεπίδραση, λέξεις και εικόνες που σμίγουν αρμονικά προσφέροντας ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα.
Η σημερινή βιβλιοπαρουσίαση είναι ένα καλλιτεχνικό δρώμενο μέρος της καθημερινότητας με το βιβλίο μέσα στις δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντα της ζωή μας. Γιατί «το διάβασμα είναι ένας άλλος τρόπος να είσαι κάπου…» όπως είπε ο Πορτογάλος Νομπελίστας Ζοζέ Σαραμάγκου. Κάθε βιβλίο σε ταξιδεύει κάπου… Το ταξίδι με το βιβλίο της Μάγδας, μόλις ξεκίνησε…
Φίλες και φίλοι,
Μαζί με τον ηθοποιό, σκηνοθέτη και καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Ολύμπου Γιώργο Χανδόλια, θα παρουσιάσουμε την εκδοτική «σύμπραξη» της Μάγδας Παπαδημητρίου και του Παναγιώτη Φτάρα.
Ενώ από το θέατρο ΜΩ που βάζει το δικό του λιθαράκι στον πολιτισμό, η ηθοποιός Τίνα Ιωαννίδου και ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Κώστας Μυστακίδης, πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Ολύμπου, ενός μεγάλου πολιτιστικού θεσμού της χώρας, θα μας απαγγείλουν με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο, ποιήματα της συλλογής. Λέγεται ότι οι παρέες γράφουν ιστορία. Η αποψινή παρέα μας, είναι σίγουρο ότι βάζει τα λιθαράκια της στο οικοδόμημα του πολιτισμού. Νομίζω ότι τους αξίζει ένα θερμό χειροκρότημα!
«Αντανακλάσεις» λοιπόν και όπως πολύ εύστοχα καταδεικνύει ο τίτλος, τα 39 ποιήματα της συλλογής, αντανακλούν τα ερεθίσματα και τα μηνύματα της ποιήτριας, από τα τελευταία χρόνια της σκληρής δοκιμασίας του λαού μας από τα μνημόνια και τις πολιτικές αλλά –αντανακλούν επίσης - και τις προσωπικές της αναζητήσεις.
Είναι ποιήματα όπου καθρεπτίζεται το αγωνιστικό της πνεύμα, κι έχουν στόχο να αφυπνίσουν, να ταρακουνήσουν, να προβληματίσουν αλλά κατά τη δική μου αντίληψη να προκαλέσουν με την ανάγνωση τους την εσωτερική «κάθαρση».
«Ακόμη στο εγώ έμεινες φίλε;
Δε βλέπεις πως σε ρουφά
η χοάνη της ανυπαρξίας;»
Η Μάγδα μέσα από τα κείμενά της ρίχνει μια διεισδυτική ματιά πάνω σε όσα συμβαίνουν γύρο μας. Κάτω από την διαφαινόμενη οργή των στίχων της κρύβεται ο πόθος της ανάτασης, της εγρήγορσης, της αντίστασης, σε όσα συμβαίνουν, σε όσα μας πληγώνουν, σε όσα καταρρακώνουν τη ζωή μας. Είναι ποιήματα εμπνευσμένα από τα γεγονότα που επηρεάζουν τη ζωή μας, όπως τα προσφυγικά ρεύματα προς τη χώρα μας, οι αντιδράσεις της κοινωνίας, ο ανθρωπισμός μας ή η αδιαφορία μας, επίσης ποιήματα με οικολογική συνείδηση για την προστασία του περιβάλλοντος (προφανώς εμπνευσμένα από τις παρεμβάσεις του ανθρώπου με τις ανεμογεννήτριες στα ελληνικά βουνά –όπως και την επικείμενη «επένδυση» στα Πιέρια- και τα νησιά μας).
Ανάμεσα στα «αγωνιστικά» ποιήματα, παρεμβάλλονται με δεξιοτεχνία, ως αντίβαρο στο ανεκπλήρωτο, κείμενα με τα προσωπικά βιώματα και τα ερεθίσματα από το αγαπημένο της νησί την Τήνο, στίχοι με την αύρα και το άρωμα του Αιγαίου. Ποιήματα γεμάτα υγρασία πάνω στη ξηρασία της ψυχής μας. Ποιήματα που ξεχειλίζουν έρωτα και αγάπη.
«Δε θέλει πολλά ο έρωτας να αναστηθεί.
Μια κιθάρα, ένα φλάουτο,
ένα μεθυστικό φιλί κάτω από το φεγγάρι»…
Φίλες και φίλοι
Όλα αυτά που οδηγούν τον δημιουργό στην ποίηση, στην έκφραση με τους στίχους,
είναι όσα μετουσιώνονται σε κάτι βιωματικό, σε κάτι αληθινό, το οποίο δεν περνά μπροστά από το βλέμμα του δημιουργού αδιάφορα.
Η ποίηση είναι ανάγκη και ανήκει σ΄ αυτούς που την έχουν ανάγκη.
Η ποίηση είναι οδηγός της ζωής.
Καμπανάκι να αφυπνιστούμε και να ασχοληθούμε με τα μεγάλα και τα σπουδαία κι όχι με τις μικρότητες και τη μιζέρια της κρίσης που βιώνουμε σήμερα.
Η ουσία λοιπόν της λογοτεχνίας είναι ότι η λογοτεχνία έχει αντίκτυπο στη ζωή μας, στον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα: αναπτύσσουμε μια περισσότερο κριτική στάση απέναντι στον κόσμο, δεν μένουμε ικανοποιημένοι από τον αληθινό κόσμο, θέλουμε να τον αλλάξουμε, αναζητούμε το ανέφικτο, το ιδεατό…
Οι τέχνες αποτελούν το έναυσμα για έναν καλύτερο κόσμο, που μας επιτρέπει να προσπεράσουμε την καθεστηκυία τάξη πασχίζοντας για ένα καλύτερο αύριο.
Αλλά για να αλλάξουμε τον κόσμο πρέπει πρώτα να αλλάξουμε εμείς. Αυτό ονειρεύεται η ποιήτριά μας. Με τις «Αντανακλάσεις» της, η Μάγδα Παπαδημητρίου φωνάζει, κραυγάζει, για να μην μπει το «πωλείται στα όνειρα»… όπως αναφέρει σε ένα ποίημά της.
Τα περισσότερα από τα ποιήματα της συλλογής, όπως εξάλλου προδιαθέτουν οι τίτλοι (Ανεξόφλητα γραμμάτια, Πωλείται, Κλειστά τα παραθύρια, Ανυπακοή, οι Δεσμώτες, Ματωμένες διαδρομές» κ. α»)έχουν αυτόν ακριβώς τον χαρακτήρα.
Ασκούν κοινωνική κριτική, εξανίστανται για τα δύσκολα χρόνια της κρίσης, αναδεικνύουν οράματα, απαιτούν ένα αύριο πιο φωτεινό, δίκαιο, ελεύθερο, μια Ελλάδα που δεν θα πληγώνει, μαχόμενη και περήφανη.
Αυτή είναι η ποίηση της Μάγδας Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη.
Μας προτρέπει : «να βγούμε στο φως,
μακριά από την υποκρισία,
την κολακεία,
την ψευτιά»
για να συνεχίσουμε "με την αλήθεια και την αγάπη"
μέχρι κι εμείς «να γνωρίσουμε την αρμονία της ζωής…»
Φίλοι και φίλες,
«Οι αντανακλάσεις» είναι μια ιδιαίτερη συλλογή, ένα βιβλίο –λεύκωμα αισθητικής, γεμάτο λέξεις και εικόνες, που αντανακλούν μηνύματα, αισθήματα, ανθρωπισμό, αγάπη για τον άνθρωπο και τον τόπο, αλλά και που βάζουν το δάχτυλο «επί τον τύπο των ήλων» για να μας αφυπνίσουν.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ στα τελευταία χρόνια της πορείας μας στον κόσμο, είναι, όλα αυτά που μοιάζουν με φωτεινούς φάρους για να συνεχίσουμε το ταξίδι, χωρίς να τσακιστούμε στα βράχια παρακμής.
Θεωρώ ότι με τις «αντανακλάσεις», η Μάγδα Παπαδημητρίου κάνει μια στροφή και ξεκινάει μια νέα περίοδος στην ποίησή της, για την οποία οι λέξεις μοιάζουν σαν «πρόκες που καρφώνονται στο μυαλό μας , για να μην τις παίρνει ο άνεμος» όπως έλεγε και ο Μανόλης Αναγνωστάκης.
Συνοδοιπόρος στην έκτη αυτή ποιητική δημιουργία της Μάγδας, είναι ο Κατερινιώτης εικαστικός φωτογράφος Παναγιώτης Φτάρας που αντιλήφθηκε, το πνεύμα και τα μηνύματα της δημιουργού, κατανόησε και διείσδυσε με όλα τα οπτικά ερεθίσματά του και κατάφερε με την ευαισθησία και τη γνώση του στο φακό να δημιουργήσει υπέροχες, ασπρόμαυρες, μινιμαλιστικές φωτογραφίες που εντυπωσιάζουν.
Ο Παναγιώτης Φτάρας ταυτίστηκε με το ποιητικό έργο με έναν δικό του μοναδικό και ξεχωριστό τρόπο και έβαλε με την εικαστική του ματιά την προσωπική του σφραγίδα.
Κυρίες και κύριοι,
Χαίρομαι ιδιαίτερα για την τιμή να συμμετέχω σε αυτό το λογοτεχνικό ταξίδι της Μάγδας με την παρουσία μου σήμερα εδώ.
Για έναν ακόμη λόγο, όπως τον εξέφρασε ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, γιατί: «Το γράψιμο δεν είναι τίποτε άλλο από ένα κατευθυνόμενο όνειρο».
Αυτό το όνειρο ας «ξυπνήσουμε» να το ζήσουμε όσο είναι καιρός!
Μάγδα, εύχομαι Καλοτάξιδο το νέο σου βιβλίο.