Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Ο φόβος είναι που μας κάνει αδύναμους… Γι αυτό μας καλλιεργούν πάντα τον φόβο, για να μας κρατάνε αδύναμους. Τον φόβο σου πρέπει να τον απομυθοποιείς..»

Τι θα κερδίσω από ένα βιβλίο φαντασίας; σκέφτηκα όταν έπιασα στα χέρια μου το πρώτο μέρος της τριλογίας «Ευτοπία-Τα χρόνια του μανιφέστου», της συγγραφέως Άννης Παπαθεοδώρου, που κυκλοφόρησε από την Άνεμος Εκδοτική. Συνηθισμένη από τα ιστορικά βιβλία, αυτό μου φάνηκε ουτοπικό. Ότι θα συμβεί μετά από πολλά χρόνια, που ίσως δε θα ζω. Το ξεκίνησα από περιέργεια για να δω αν μια Ελληνίδα συγγραφέας μπορεί να με κερδίσει και σε τούτο το είδος. Αρχίζοντας το, οι σελίδες άρχισαν να φεύγουν, να με καθηλώνουν γιατί ξεκινά από την κρίση που ταλαιπωρεί την Ελλάδα εδώ και δέκα χρόνια και δε θα σταματήσει. Άρχισα να τσακίζω τις σελίδες μ’ αυτά που χτυπούν καμπανάκι μέσα μου και συνειδητοποίησα τελειώνοντας το πώς ήμουν κι εγώ μέσα στο βιβλίο. Οι σκέψεις, οι ανησυχίες για το αύριο, η ατομική ευθύνη πως ναι, είμαι κι εγώ ένας κρίκος της αλυσίδας που εκούσια ή ακούσια ευθύνομαι για τον κόσμο που έφερα τα παιδιά μου. Είμαι η Άννα, η Χαρά, η Γιολάντα, ο Μάνος, ο Σάββας, μια ανώνυμη ηρωίδα του βιβλίου.

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Μετά την «Τριλογία της Αθήνας», η Ευτυχία Γιαννάκη μας ταξιδεύει στις Κυκλάδες, στην Πάρο συγκεκριμένα, με την «Τριλογία του Βυθού» και το πρώτο της βιβλίο «Η νόσος του μικρού θεού». Το απέκτησα μόλις κυκλοφόρησε αλλά περίμενα να το απολαύσω το καλοκαίρι δίπλα στη θάλασσα για να εισχωρήσω ουσιαστικά στο μυθιστόρημα και να γίνω κομμάτι του, να ακολουθήσω την συγγραφέα στα μονοπάτια της Πάρου, στη Νάουσα, την Παροικιά και τις Λεύκες και να πάρω άρωμα από τη ζωντάνια του βιβλίου. Η Ευτυχία Γιαννάκη είναι από τις Ελληνίδες συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων που μ’ έχει κερδίσει ως αναγνώστρια και πιστεύω ότι δεν έχει να ζηλέψει κάτι από τους ξένους συγγραφείς του είδους. Μέσα από τις 480 σελίδες ο αναγνώστης ξανασυστήνεται με τον Χάρη Κόκκινο, τον αστυνόμο της υποδιεύθυνσης Εγκλημάτων κατά της ζωής. Τον παρακολουθεί κατά πόδας στην έρευνα του και μπαίνει παρατηρητής στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Εκτός όμως με τη γνωριμία του με τον Κόκκινο, η Ευτυχία Γιαννάκη θα συνταξιδέψει μαζί της στη Ζυρίχη αλλά και στην Αθήνα όπου η ιστορία γίνεται περίπλοκη και οι σελίδες φεύγουν σαν νερό. Σε κερδίζει η δυναμική γραφή της, οι μικρές κοφτές προτάσεις προσθέτουν επιπλέον δράση. Ανεβάζει την αδρεναλίνη στο ζενίθ αλλά και σε χαλαρώνει με τα όμορφα τοπία της Πάρου και της Αντίπαρου.

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Όταν ακούω πως εκδίδεται ένα βιβλίο από Τηνιακό συγγραφέα ή αφιερωμένο στο αγαπημένο μου νησί, την Τήνο το αγοράζω χωρίς να ψάξω το βιογραφικό του συγγραφέα ή να μάθω τι διαπραγματεύεται. «Οι Καστρωμένες» είναι το πρώτο βιβλίο του Αντώνη Συριανού, από τις εκδόσεις Νεφέλη, που διαβάζοντας το, ένιωσα πως είναι γεμάτο μουσική. Και πώς να μη νιώσεις τη μουσικότητα των λέξεων όταν ο συγγραφέας κατάγεται από το νησί του Πολιτισμού, την Τήνο, όπου οι Ενετοί εκτός του ήταν κατακτητές, άφησαν ευτυχώς γερά τα χνάρια τους; Ο συγγραφέας σπούδασε μουσική στο Ωδείο του Παρισιού και στη Σχολή της Σκάλας του Μιλάνου και μαθήτευσε κοντά σε σπουδαίες λυρικές τραγουδίστριες, όπως η Τζίνα Τσίνια και η Eλβίνα Ραμέλα. Την καριέρα του ξεκίνησε το 2000 ως σολίστας στο θέατρο Σάντο Φιντέλε του Μιλάνου.

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Το τελευταίο βιβλίο της που είχα διαβάσει ήταν οι «Μαγεμένες», μια άγνωστη ιστορία της Θεσσαλονίκης που αγνοούσε το περισσότερο αναγνωστικό κοινό. Αριστοτεχνικά λοιπόν με την υπέροχη γραφή της, ξέθαψε πάλι από το σεντούκι της ιστορίας άγνωστα ιστορικά κομμάτια της πλούσιας ιστορίας μας, μετά από μεγάλη έρευνα και τα φέρνει στην επιφάνεια για να μας γοητεύσει. Και τα καταφέρνει πάντα. Έτσι και τώρα, με τη «Σκουριά και το χρυσάφι». Μια διλογία, με πρώτο τον Νεγρεπόντε, που μόλις τελείωσα.

Όταν έπιασα στα χέρια μου αυτό το μικρό βιβλίο «Σχετικά με τον σύντροφο Ομπρέντο», από τις εκδόσεις Άπαρσις, σκέφτηκα πως σε μια ώρα θα το διαβάσω, αφού είμαι συνηθισμένη σε αναγνώσεις βιβλίων των 400 σελίδων. Όμως το εν λόγω βιβλίο, που έχει μόνο 64 σελίδες με ξεγέλασε και ήθελε δεύτερη ανάγνωση ώστε να κατανοήσω την αλληγορία που κρύβεται στις αράδες του. Θα έλεγα πως είναι ένα βιβλίο για πολιτικοποιημένους ανθρώπους αφού οι πολιτικοί που βρίσκουμε διαβάζοντας το είναι ο Στάλιν, ο Λένιν, ο Τρότσκι αλλά και άλλοι υπαρκτοί ή και ανύπαρκτοι. Ποιο ρόλο αλήθεια μπορούν να παίζουν αυτοί οι ηγέτες στο σήμερα; Από μια σύντομη ανάγνωση του βιογραφικού του, ο συγγραφέας ασχολείται συστηματικά με ζητήματα μαρξιστικής θεωρίας του κράτους και ιστορίας του αριστερού και κομμουνιστικού κινήματος.

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Μετά το συγκλονιστικό μυθιστόρημα «Λιμός», που μας μεταφέρει νοερά στη μαύρη εποχή για τη χώρα, τον Δεκέμβριο του 1941, βασισμένο σε αληθινά γεγονότα και πρόσωπα, ο συγγραφέας Πάνος Αρμυράς, με το δεύτερο βιβλίο του τα «Λύτρα», έρχεται να μας ανεβάσει πάλι την αδρεναλίνη μεταφέροντας μας στον Σεπτέμβρη του 43. Ο ήρωας του, Νίκος Αγραφιώτης επιστρέφει από το Ελ Αλαμέιν με νέα ταυτότητα και διαλυμένη ζωή, και ρίχνεται σε μια μάχη που θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την πορεία των επιχειρήσεων των Συμμάχων στη Μεσόγειο.

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

«Η μοναδική μας πατρίδα είναι οι άνθρωποι που αγαπάμε».

Ένα πολύ ωραίο αναγνωστικό ταξίδι έζησα διαβάζοντας το «Φλόγα και Άνεμος» του συγγραφέα Στέφανου Δάνδολου, από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ο συγγραφέας μετά το μυθιστόρημα «Ιστορία χωρίς όνομα», με πρωταγωνιστές την Πηνελόπη Δέλτα και τον Ίωνα Δραγούμη, έρχεται να μας γνωρίσει το φλογερό και θυελλώδες ζευγάρι. Την Κυβέλη που ήταν η φλόγα και τον Γιώργο Παπανδρέου, που ήταν ο άνεμος. Ένα μυθικό ζευγάρι του προηγούμενου αιώνα που ο κόσμος αγάπησε, κατέκρινε, αλλά και ζήλεψε, για τη δύναμη της ψυχής του να ζήσει τον έρωτα, χωρίς να δώσει λογαριασμό στους συντηρητικούς Έλληνες και τα κουτσομπολιά. Πώς όμως να γράψω τη γνώμη μου γι αυτό το βιβλίο, ασυγκίνητη, σε λίγες αράδες, αφού μεγάλωσα σε μια πολιτική οικογένεια που το όνομα Παπανδρέου δέσποζε στη ζωή της; Αφού, από μικρή άκουγα ιστορίες για τον βίο και την πολιτική στάση τους; Ο θείος μου, Γιώργος Παπαδημητρίου, ήταν δίπλα του σε όλο τον Ανένδοτο, σε όλες του τις περιοδείες. Αφοσιωμένος μέχρι την τελευταία του στιγμή. Πιστός του και στην αποστασία όταν του έδιναν εφτά εκατομμύρια για τον προδώσει και τα αρνήθηκε. Ήταν ο τελευταίος που τον είδε στο Καστρί, μεταφέροντας τον μια κασέτα του Ανδρέα. Κι όταν ο ίδιος ήταν αρχηγός του ΠΑΚ Εσωτερικού, κυνηγημένος από τη δικτατορία, κυκλοφόρησε στην κηδεία το μήνυμα του ΠΑΚ: «Ο Γιώργος Παπανδρέου πέθανε πολεμώντας τη δικτατορία και μέσα από το φέρετρο». Μου φάνηκαν λοιπόν τόσο οικεία όλα αυτά που έγραψε για τον πολιτικό Γιώργο Παπανδρέου…. Αυτό που με κράτησε άσβηστο το ενδιαφέρον μέχρι τέλους είναι όλο το ερωτικό παιχνίδι τους.

Γράφει η Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Η αγάπη είναι αγκάθι και πληγώνει

Το φωνάζω να το ακούσουν οι γυναίκες

Την Πασχαλία Τραυλού την παρακολουθώ από το πρώτο της βιβλίο «Με μπαλαντέρ τη μοναξιά» και τη θαυμάζω για την συγγραφική της πορεία. Μέχρι τώρα δε μπορώ να διαλέξω ποιο μου άρεσε περισσότερο γιατί το καθένα της είναι ξεχωριστό. Μετά από το δυνατό της μυθιστόρημα «Άγγελοι από στάχτη», έρχεται να μας συγκλονίσει με τη «Γιατρίνα» της, από τις εκδόσεις Διόπτρα. Γροθιά στο στομάχι των σύγχρονων γυναικών. Κάποιες φορές διαβάζουμε παρόμοια βιβλία και νιώθουμε ότι είμαστε πολύ τυχερές. Νιώθουμε αποτροπιασμό γι’ αυτά που τραβούσαν οι γυναίκες τότε, το 1911-1919, χρονιές που διαδραματίζεται αυτή η αληθινή ιστορία. .Όχι πως τη σημερινή εποχή δεν υπάρχουν γυναίκες που είναι θύματα των αντρών, που δεν κακοποιούνται λεκτικά ή σωματικά. Η Τραυλού μας ταξιδεύει στο Ναγκιρέβ, στην Ουγγαρία. Χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από μας αλλά η πέννα της μηδενίζει απόσταση και χρόνο. Πολλές φορές διαβάζοντας το, συμπόνεσα τις γυναίκες, νευρίασα με τους άντρες αλλά έριξα ευθύνες και στις ίδιες που ήταν δέσμιες του παπά και του Θεού, που κρεμούσαν παθητικά τις δικές τους ζωές αλλά και των παιδιών τους. Υπέμειναν απάνθρωπα βασανιστήρια στα χέρια τους και δε τολμούσαν ν’ απαλλαχτούν από αυτούς. »Κανένα απ’ τα κορίτσια σ’ αυτόν τον τόπο δεν τολμά να ορθώσει το ανάστημα του ή να δραπετεύσει από το προδιαγεγραμμένο πεπρωμένο του, του αρέσει δεν του αρέσει ο γαμπρός. 

Ένα ακόμη βιβλίο του Γιώργου Πολυράκη έφτασε στο τέλος του. Δοκιμασμένος συγγραφέας, έχω διαβάσει πολλά βιβλία του και τον επιλέγω αμέσως, χωρίς να διαβάσω την περίληψη του βιβλίου. Το εξώφυλλο δεν μπορούσα να μη το κοιτάξω αφού το βιολί σίγουρα θα δήλωνε την παρουσία του μέσα στις 415 σελίδες του.

Βλέπεις πως η αλήθεια πολλές φορές μπορεί να αλλάξει πλευρά; Είδες πως πολλές φορές μας παρασύρουν οι επιθυμίες μας, πως μας κάνουν να βλέπουμε μονάχα τη μια πλευρά των γεγονότων; Εκείνη που μας βολεύει;» σελίδα 369