Φώτης Δούσος, μιλάει στην Μάγδα Παπαδημητρίου

fotis dousos

Ο Φώτης Δούσος μιλά για το νέο του βιβλίο «Η λίστα του Λεπορέλο» στο Bookia και τη Μάγδα Παπαδημητρίου-Σαμοθράκη

Ο Φώτης Δούσος είναι νέος ηλικιακά δημιουργός αλλά πολυπράγμων. Ασχολείται με τη μουσική, το θέατρο και φυσικά τη συγγραφή. Γι αυτόν τον λόγο τον αναζήτησα μετά την ανάγνωση του πέμπτου του βιβλίου-αστυνομικού μυθιστορήματος «Η λίστα του Λεπορέλο» από τις εκδόσεις Νεφέλη.

Φώτη Δούσο ευχαριστώ που μου παραχωρείς συνέντευξη για το Bookia, που σκοπό έχει την προβολή των συγγραφέων και του έργου τους. Γιατί αστυνομικό μυθιστόρημα και ποια η αφορμή που το έγραψες;

Το αστείο είναι ότι για πολλά χρόνια περιφρονούσα το αστυνομικό μυθιστόρημα, το θεωρούσα και εγώ «παραλογοτεχνία». Αλλά αυτό άλλαξε όταν άρχισα να μελετάω την πλοκή ως αφηγηματικό εργαλείο και να βλέπω την ιδιαίτερη γεωμετρία της. Το αστυνομικό μυθιστόρημα προσφέρεται σαν μοντέλο για πολλές από τις σημαντικές λειτουργίες της πλοκής. Έτσι, μετανόησα!

Πώς εμπνεύστηκες τον τίτλο και γιατί επικεντρώθηκες στον χώρο εκδοτών-συγγραφέων-αναγνωστών; Γιατί δεν έγραψες πχ για τον χώρο του Θεάτρου, που δεν διαφέρει πολύ από τον χώρο του βιβλίου;

Ο τίτλος του βιβλίου είναι παρμένος από την όπερα του Μότσαρτ «Ντον Τζοβάννι». Εκεί ο κατάλογος του Λεπορέλο απαρτίζεται από την περιγραφή των γυναικών που έχει ξελογιάσει ο Ντον Τζοβάννι, έχει να κάνει με το σεξ δηλαδή. Στο βιβλίο μου υπάρχει μια πλήρης αντιστροφή: υπάρχει μια νοητή λίστα που έχει να κάνει με τον θάνατο κάποιων προσώπων. Νομίζω μεγάλο μέρος της ειρωνείας του βιβλίου συμπυκνώνεται στον τίτλο. Γιατί ένας σήριαλ κίλερ λοιπόν να θέλει να σκοτώνει μόνο εκδότες; Όπως παρατήρησε και μια φίλη «μα είναι τόσο αξιολάτρευτα πλάσματα!». Πολλοί συγγραφείς έχουν δεινοπαθήσει από εκδότες. Αλλά και αντίστροφα. Πολλοί εκδότες έχουν τραβήξει τα πάνδεινα από εκπροσώπους του κλάδου μας. Είναι μια μάχη που μαίνεται καιρό. Φαινόμενα παθογένειας υπάρχουν και στις δύο πλευρές. Και αυτά προσπάθησα να φωτίσω. Πάντως, στο επόμενο βιβλίο μου επικεντρώνομαι στον χώρο του θεάτρου, που τον ξέρω επίσης αρκετά καλά λόγω επαγγελματικής εμπειρίας. Και εκεί χρειάζεται εκκαθάριση...

Όσο γνωρίζω τον Περικλή Δουβίτσα, τον εκδότη της Νεφέλης, είναι τολμηρός ως χαρακτήρας. Αυτό το χαρακτηριστικό του έπαιξε ρόλο στην έκδοση του βιβλίου;

Από την αρχή πίστευα ότι ο εκδότης που θα βγάλει αυτό το βιβλίο θα πρέπει να έχει καλή αίσθηση του χιούμορ και να ξέρει από αυτοσαρκασμό. Κακά τα ψέματα, οι περισσότεροι δεν είναι έτσι. Ο Περικλής Δουβίτσας, από την άλλη, σε ένα από τα πρώτα e-mail που ανταλλάξαμε μου ζήτησε να τον διαβεβαιώσω ότι δεν κινδυνεύει ο ίδιος από τον δολοφόνο. Του είπα ότι μπορεί να κοιμάται ήσυχος και έτσι η συνεργασία μας προχώρησε!

Πιστεύεις ότι οι συγγραφείς σήμερα ωραιοποιούν τα γραφτά του; ώστε να είναι αρεστοί σ’ όλον τον κύκλο του βιβλίου μέχρι να φτάσει στο αναγνωστικό κοινό;

Κανείς δεν μπορεί να αρέσει σε όλους. Αλλά υπάρχουν κάποια είδη που είναι πιο «αρεστά» από κάποια άλλα. Το ιστορικό μυθιστόρημα ας πούμε. Αν καταπιαστείς με το ιστορικό μυθιστόρημα λοιπόν θα πρέπει να γκρεμίσεις πρώτα το φράγμα των κλισέ που το περιβάλλει. Αν κάποιος παίζει στην επικράτεια του στερεότυπου για να γίνεται αρεστός, τότε βρίσκεται σε λάθος δρόμο.

Είσαι καυστικός στις περιγραφές, κάνεις μαύρο χιούμορ στηλιτεύεις γεγονότα, χρησιμοποιείς πραγματικά ονόματα και εκδόσεις. Κι αν ακόμη χρησιμοποιείς μυθοπλαστικά, όσοι είμαστε στον χώρο μπορούμε να υποψιαστούμε καταστάσεις. Δε σκέφτηκες όσο το έγραφες ότι μπορεί να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά;

Θα ήταν ωραίο να ταράξει τα λιμνάζοντα νερά. Αν και δεν πιστεύω ότι θα γίνει. Έχουν γραφτεί άλλωστε βιβλία που κάνουν πολύ πιο οξεία και έντονη κριτική στον χώρο. Για μένα ο σαρκασμός και το μαύρο χιούμορ είναι αφηγηματικοί τρόποι ριψοκίνδυνοι, που αν ξεφύγουν στη δοσολογία μπορούν να διαλύσουν το μυθοπλαστικό οικοδόμημα. Με αυτή την αίσθηση του ρίσκου ήθελα κυρίως να παίξω.

Πιστεύεις πως μπορείς μ’ αυτό το βιβλίο να δίνεις ιδέες στους συγγραφείς που απορρίπτονται από τους εκδοτικούς οίκους;

Η μόνη ιδέα που θα ήθελα να δώσω είναι να μην το βάζουν κάτω. Το γράψιμο είναι συνυφασμένο με τις απορρίψεις. Ας μην τις παίρνουν τόσο βαριά και καταλήξουν σαν τον σήριαλ κίλερ του βιβλίου μου!

Υπάρχουν χιλιάδες βιβλία στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Άλλα γίνονται ευυπόληπτα χάρη των δημοσίων σχέσεων του εκδοτικού οίκου κι άλλα πέφτουν στο καλάθι των αχρήστων κι ας είναι διαμάντια. Ο Καράμπελας και ο Δημήτρης Δ. είναι κριτικός και αναγνώστης εκατοντάδων βιβλίων που επιλέγει τα βιβλία κάθε εκδοτικού οίκου, αντίστοιχα. Γιατί δεν έβαλες τον killer να στοχεύει ανθρώπους σαν αυτούς και επέλεξες εκδότες;

Ο εκδότης έχει την τελική ευθύνη για την έκδοση ή όχι κάποιου βιβλίου. Κι άλλα πρόσωπα, όπως αυτά που αναφέρεις, εμπλέκονται στην όλη διαδικασία και φέρουν μέρος της ευθύνης. Για αυτό και μέσα στο βιβλίο δεν τυγχάνουν ειδικής μεταχείρισης. Ο εκδότης επίσης είναι το συμβολικό σύνορο που χωρίζει (ή ενώνει) τον συγγραφέα με τον αναγνώστη του. Γίνεται έτσι το «σκοτεινό αντικείμενο του πόθου» του συγγραφέα. 

Γράφεις κάπου πως οι συγγραφείς θεωρούν τον εαυτό τους λογοτέχνη. Δύσκολη λέξη να τη ξεστομίσεις. Μήπως το βιβλίο αυτό είναι ένα μήνυμα στους φιλόδοξους συγγραφείς να συγκρατηθούν και να κάνουν μια αυτογνωσία ώστε να χαμηλώσουν τους τόνους τους;

Είναι δύσκολο πράγμα να γράψεις και στη συνέχεια να εκδώσεις ένα βιβλίο. Σέβομαι όποιον το κάνει. Σέβομαι και όσους τα παρατάνε. Όσους δεν ολοκληρώνουν, όσους δεν καταφέρνουν ποτέ να εκδώσουν. Για μένα κάποιος που γράφει κάθε μέρα είναι συγγραφέας. Πρόκειται για δουλειά που δεν έχει γιορτές και σχόλες. Από εκεί και πέρα ποιος είναι λογοτέχνης και ποιος όχι θα το δείξει ο χρόνος, που έχει το δικό του μέτρο δικαιοσύνης.

Γράφεις σε κάποιο άλλο σημείο πως το βιβλίο γράφεται για ν’ αλλάξει τον τρόπο σκέψης. Τι περιμένεις ως συγγραφέας μετά από την ανάγνωση αυτού του βιβλίου από τους αναγνώστες;

Κάθε ευρύ και μακρόπνοο δημιουργικό πρότζεκτ μας αλλάζει. Εμένα με άλλαξε αυτό το βιβλίο γιατί μου έδειξε κρυμμένες μου δυνατότητες και πυροδότησε καινούργιες ιδέες. Από τους αναγνώστες θα ήθελα απλώς να το απολαύσουν. Αν κουνήσει και κάτι μέσα τους, ακόμα καλύτερα.

Πόσο σ’ επηρέασε ο εγκλεισμός στη δημιουργική σου πορεία; Ήταν μια καλή ευκαιρία για δημιουργία ή για αυτογνωσία;

Το γράψιμο ήταν πάντα συνδεδεμένο με την απομόνωση. Αλλά την εκούσια απομόνωση. Αυτό που ζήσαμε με τις καραντίνες ήταν κάτι πρωτόγνωρο και πολύ δύσκολο για όλους. Σε προσωπικό επίπεδο προσπάθησα να το διαχειριστώ με τα όπλα που είχα και προ καραντίνας: γράψιμο και διάβασμα. Νομίζω ότι επιβίωσα.

Ποια είναι η γνώμη σου για το Bookia, όσον αφορά την προβολή των συγγραφέων και των έργων τους;

Η δουλειά που κάνει το bookia στην προώθηση νέων λογοτεχνικών φωνών είναι πολύ σημαντική, καθώς δείχνει μια ευαισθησία και μια μέριμνα που δε συναντάμε συχνά σε άλλα λογοτεχνικά site.

Καλοτάξιδο Φώτη Δούσο και σου εύχομαι τα ομορφότερα στην περαιτέρω πορεία σου!

Δημοσιεύθηκε στο Bookia