Τελειώνοντας το βιβλίο,της Μάγδας Παπαδημητρίου – Σαμοθράκη « Ζωή σε θαλασσοσταλιές» αναρωτήθηκα όταν το έκλεισα ποια ήταν άραγε η κεντρική ηρωίδα του : η Μαριγώ που την ακούγαμε από την αρχή ως το τέλος του βιβλίου να ιστορεί τα πάθη της και τη ζωή της με μια αφοπλιστική ειλικρίνεια ή μήπως η Τήνος που τη «βλέπαμε» μέσα από τις γλαφυρές περιγραφές της συγγραφέως ν’ αστράφτει με τη θάλασσα , τα σπίτια της και τα χωριά της κάτω από τον ήλιο ;
Ηρωίδες και οι δύο πιστεύω !Κάθε μια πρωταγωνίστρια με το δικό της ρόλο και τον δικό της τρόπο .Με τη δική της τέχνη και ικανότητα να πείθει. Η Μαριγώ με την απλότητα και την κρυμμένη δύναμη του χαρακτήρα της και η Τήνος με τις ομορφιές του Αιγαιοπελαγίτικου νησιού. Και μοιάζουν τόσο πολύ οι δυο τους : η Τήνος με τα βράχια της , το ξερό τοπίο -« ακόμα και η πέτρα διψούσε σε τούτο νησί» (σελ 145 )- και τα χωριά της σκόρπια σ’ αυτά τα στεγνά βουνά , χωριά πανέμορφα ωστόσο που κρύβουν έργα- θησαυρούς των επιφανών Τηνιακών δημιουργών .
Και η Μαριγώ , παιδεμένη – σαν το στεγνό τοπίο της Τήνου - απ’ τη ζωή και τις απαιτήσεις ή τις παραξενιές μιας μικρής κλειστής κοινωνίας εκείνης της εποχής που οδηγήθηκε από μικρή εκεί όπου άλλοι αποφάσισαν να πάει, μας αποκάλυψε σιγά σιγά αυτά που έκρυβε κι εκείνη μέσα της : δύναμη ,ομορφιά καρτερία και τη σοφία των απλοϊκών ανθρώπων που μαθήτευσαν στα θρανία της ζωής .Θησαυροί κι αυτοί εντός της όπως οι θησαυροί που άφησαν με το έργο τους στο νησί κάποια ονομαστά τέκνα του .
Σε 360 σελίδες με λόγο σε πρώτο πρόσωπο , η Μαριγώ ,στο μέρος που αγαπάει από παιδί , δίπλα στους ανεμόμυλους , θυμάται και ιστορεί. Μια ζωή από την αρχή . Μια ζωή από το πι μέχρι το γιώτα του πρέπει – για να θυμηθούμε τον Ελύτη . Αλλά χρειάζεται δύναμη «να πιάσεις το πρέπει από το πι και να το γδάρεις ίσαμε το γιώτα».
Και η Μαριγώ δεν την είχε άραγε ; Την είχε αλλά προτίμησε να τη χρησιμοποιήσει αλλού κι αλλιώς : για να παλέψει και να αντέξει όσα της φύλαγε η ζωή με την παντοδυναμία αυτού του πρέπει , σε χρόνο παρελθόντα , παρόντα και μέλλοντα , να τη δυναστεύει: Έπρεπε να παντρευτεί έφηβη σχεδόν ,αυτόν που ήθελε η μητέρα της . Πρέπει να αντέξει την απουσία του άντρα της έτσι όπως την αντέχουν οι γυναίκες των περισσότερων ναυτικών . Θα πρέπει να μεγαλώσει μόνη της το παιδί της . Να αντιμετωπίσει τη στενομυαλιά των συχωριανών της .Να μάθει να ελπίζει και να στηρίζει τον εαυτό της και τους γύρω της όταν καταλαβαίνει πως είτε η ίδια βρίσκεται μπροστά στα δύσκολα είτε κάποιοι δικοί της άνθρωποι έχουν την ανάγκη της σε δύσκολες εποχές . Πρέπει τελικά να μάθει να ζει .
Μαθαίνεται η ζωή ; Πώς μαθαίνεις να ζεις ; Μαθαίνεις παθαίνοντας και ελπίζοντας πάντα όπως και η Μαριγώ . Που αποζημιώνεται στο τέλος. Ένα τέλος -έκπληξη που αποζημιώνει και τον αναγνώστη .
Στο τέλος τη βρίσκουμε πάλι στους ανεμόμυλους – εκεί που συναντιούνται τέσσερις γενιές καθώς μιλάει στην μικρή εγγονή της συνοψίζοντας τη ζωή της σε τρεις προτάσεις . Προτάσεις μου μοιάζουν με ανταμοιβή για την ίδια και για τους ανθρώπους που αγάπησε . Παρακαταθήκη τα λόγια της για τη ζωή της μικρής εγγονής της - την αισιόδοξη συνέχεια της δύσκολης ζωής που έζησε η ίδια .
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις « Έναστρον» μια πολύ προσεγμένη και καλαίσθητη έκδοση που προσθέτει στην αξία της αφήγησης .
Τούλα Τίγκα
Συγγραφέας